هیرودین مهمترین ماده ضد انعقاد بزاق زالو است. پروتئینی متشکل از 65 اسید آمینه است و ردیف اسیدهای آمینه آن با تکنیک PCR مشخص شده است. خاصیت ضد انعقادی هیرودین قوی تر از هپارین است. عمل هیرودین به وسیله همنتین و آنتی استاتین تقویت می‌شود. فعالیت هیرودین را از روی خاصیت ترومبین آن بیان می‌کنند. امروزه فرم نوترکیب هیرودین به نام لیپرودین سنتز شده است.
با آزمایشی که به صورت تجربی بر روی خون مکیده شده توسط زالو انجام شد زمان لخته شدن خون به بیش از 6 ساعت افزایش یافته است.
خواص دیگر هیرودین:
هیرودین با انبساط ماهیچه‌های صاف جدار عروق سبب گشادی عروق و افزایش جریان خون می‌شود. هیرودین خاصیت بی‌حس کنندگی دارد . بطور کلی برای هیرودین اثرات آنتی کواگولانت ، آنتی ترمبوتیک ، ترمبولیتیک ، آنتی ایسکمیک ، هیپوتنسیو ، تحریک کننده سیستم ایمنی ، ممانعت از تصلب شرائین ، بی حس‌کنندگی ، آنتی باکتریال و خاصیت ضد التهابی شناخته شده است.
پژوهشگران دپارتمان فارماکولوژی دانشگاه کنتاکی طی تحقیقاتی ، اثرات ضد انعقادی هیرودین را با هپارین مقایسه کرده‌اند :
- هیرودین برای فعال شدن نیاز به کوفاکتور ندارد.
- هیرودین اثرات پایدار و یکنواخت وابسته به دوز دارد.
- هیرودین اثر مستقیم روی مهار ترومبین دارد.
- هیرودین مسمومیت ندارد.
- هیرودین بی حسی موضعی می دهد.
Hirudin is a naturally occurring peptide in the salivary glands of medicinal leeches (such as Hirudo medicinalis) that has a blood anticoagulant property. This is fundamental for the leeches’ alimentary habit of hematophagy, since it keeps the blood flowing after .the initial phlebotomy performed by the worm on the host’s skin.
Structure
During his years in Birmingham and Edinburgh, John Berry Haycraft had been actively engaged in research and published papers on the coagulation of blood, and in 1884, he discovered that the leech secreted a powerful anticoagulant, which he named hirudin, although it was not isolated until the 1950s, nor its structure fully determined until 1976. Full length hirudin is made up of 65 amino acids. These amino acids are organized into a compact N-terminal domain containing three disulfide bonds and a C-terminal domain that is completely disordered when the protein is un-complexed in solution. Amino acid residues 1-3 form a parallel beta- strand with residues 214-217 of thrombin, the nitrogen atom of residue 1 making a hydrogen bond with the Ser-195 O gamma atom of the catalytic site. The C-terminal domain makes numerous electrostatic interactions with an anion-binding exosite of thrombin, while the last five residues are in a helical loop that forms many hydrophobic contacts. Natural hirudin contains a mixture of various isoforms of the protein. However, recombinant techniques can be used to produce homogeneous preparations of hirudin.
منابع:
